بایسته های انسان پس از عید

بایسته های انسان پس از عید  

در این متن برداشتی از امام موسی صدر را در مورد شرایط اعتقادی انسان پس از ماه مبارک رمضان و عید فطر را بیان می کنیم: 

هنگامی که ماه رمضان و روز عید به روزمرگی و عادت تبدیل می‌‏گردند، طبیعی است که از مظاهر زندگی عادی تجاوز نمی‌کنند و در ظرفِ زمانی محدود خود متوقف می‌‏شوند. اما ماه رمضانی که از ارکان اسلام است و عید فطری که از اعیاد اسلامی است، خصوصیاتی کاملاً متفاوت دارند. رفتارهای سطحی و رسوم و عادت‌ها را درمی نوردند و از محدوده زمانی خارج می‌‏شوند. ‏ 

با این اوصاف متوجه می‌‏شویم که هدف این عبادات، پس از عید است. ماه رمضان زمانِ آماده ‏سازی و روز عید آغاز عمل است. در حقیقت، ماه رمضان برهه‌ای است که مابَعدِ خود را تولید می‌کند و در روز عید، انسانی جدید زندگی تازه خویش را آغاز می‌کند. ابعادِ وجودی این انسان با انسانِ پیشین متفاوت است. او با درک و فهمِ گسترده ‏تری که به سببِ یک ماه آموزش و ممارست، عمق و امتدادِ بیشترى یافته است؛ زندگی می‌‏کند.‏ 

‏

‏ او از احساسی رقیق‏تر، که از روزه کسب کرده، برخوردار شده است. روزه ‏اى که او را با درد و رنجِ رنج‏دیدگان آشنا کرده است. او با نیرویی که آن را در تمرینِ الهی خود به دست آورده است، حرکت می‌کند. بنابراین، پایداری و ثباتِ او افزون‏تر شده و صبر و اعتدالش رشد کرده است.‏ 

ماه رمضان زمانِ آماده ‏سازی و روز عید آغاز عمل است. در حقیقت، ماه رمضان برهه‌ای است که مابَعدِ خود را تولید می‌کند و در روز عید، انسانی جدید زندگی تازه خویش را آغاز می‌کند

‏ این انسان بزرگ، با تحول عمیقی که در وجود خویش احساس می‌‏کند، در صبح روز عید، هنگامی که زکات می‌‏پردازد و نام پروردگار خویش را یاد می‌کند و نماز می‌‏گزارد؛ در این هنگام، جشن می‌گیرد تا خدا را شکر گزارَد و شادمان باشد. آنگاه زندگی جدید خویش را آغاز می‌‏کند. این زندگی با حیات عادی او، آن زمان که در محدوده مسائل شخصی خود به سر می‌برد و روحِ خویش را در پیله منیتِ خود محبوس کرده بود، متفاوت است. بدین گونه، احساسات و فعالیت‌های خویش را مهار می‌‏کند.‏ 

او در ظاهر فردی از امّت است، ولی در حقیقت، خودْ یک امت است. او موجودی نامتجانس و قطعه‌ای غریب و ناهماهنگ در پیکر جامعه بود. چیزی بود غیر از آنچه الآن شده است. اینک جزیی است حقیقی از امّت خویش که ابعاد وجود خود را با وجودِ همنوعانش پیوند می‌‏زند و افق فهم و احساس خویش را به فهم و احساس دیگران نزدیک می‌سازد. در نتیجه، پیوندِ امّت مستحکم‏تر و کنش و واکنش میان آن بیشتر و بازدهی آن افزون‏تر خواهد بود. 

اینک، پس از عید، دردهای نیازمندان، رنج‏دیدگان و محرومان را حس می‌کند و برای کاهش باری که بر پشت آنها سنگینى می‌‏کند، چاره می‌‏اندیشد و در این راه می‌‏کوشد. او اینک از مشاهدة بی‌سواد، بیمار، و منحرف، دردمند می‌‏شود. 

با انسانِ پس از عید، وطنِ خود را می‌سازیم و بساطِ ظلم و تبعیض را از جامعه خود بر می‌‏چینیم و به انسان خدمت می‌کنیم و این‏چنین عبادت می‌‏کنیم پروردگار بخشنده و مهربانمان را

این انسانِ جدیدِ ما، احتکار را نمی‌‏پسندد، پس خود احتکار نمی‌‏کند و اجازه نمی‌‏دهد در میان امتش احتکار کنند. احتکاری که مورد قبول او نیست، به احتکارِ کالا و نیازمندی‌های مادی مردم محدود نمی‌‏شود، بلکه او با احتکارِ علم، احتکارِ مقام، احتکارِ سازندگی و حتی احتکارِ دین و بهشت هم به شدت مخالفت می‌‏ورزد. او انسان‌ها، همه انسان‌ها را دوست دارد. و انحراف، کجروی، الحاد، و بی‌‌‏مبالاتی انسان را نمی‌‏پسندد و برای درمان آن تلاش می‌‏کند؛ آنچنان که فرزندانِ بیمارِ خود را درمان می‌کند. 

این است مسیر و خط مشی مسلمان پس از عید فطر: تلاشِ دائمی برای درمانِ مشکلاتِ اجتماعی، تلاش برای احقاق حقوق طبقات محروم، کوشش مستمر برای ارتقای سطح زندگی اقشار محروم و توسعه همه مناطق مظلوم. تلاشی دائمی، پس از شناختِ ابعاد و دامنه مشکلاتِ جامعه و پس از شناسایی کسانی که از این مشکلات رنج می‌‏برند و پس از آمادگی روحی صابرانه و خلل‌‏ناپذیر. تلاشی که از فعالیت اجتماعی وسیله‌ای برای خدمت به انسان می‌سازد، و وسیله‌ای برای عبادت خداوند. خدا را می‌‏توان با خدمت به بندگانش نیز عبادت کرد. 

انسانِ جدیدِ ما که به موفقیتِ خود باور دارد، مردم را دوست می‌دارد؛ حتی منحرفان را، و برای درمان آنها تلاش می‌‏کند. محرومان را دوست دارد و برای درمان درد آنها تلاش می‌‏کند. با قلبی دردمند اما امیدوار، به دیدار نسل گم‏کرده ‏راه می‌‏شتابد؛ با برخوردی مثبت، نه با اتهام زدن به دیگران.‏ 

‏ با این ثروت، و با این سلاح؛ یعنی با انسانِ پس از عید، وطنِ خود را می‌سازیم و بساطِ ظلم و تبعیض را از جامعه خود بر می‌‏چینیم و به انسان خدمت می‌کنیم و این‏چنین عبادت می‌‏کنیم پروردگار بخشنده و مهربانمان را.‏